Najczęściej występujące błędy przy termomodernizacji budynków wielorodzinnych

Czego dowiesz się z tego artykułu?

1. Jak mądrze planować termomodernizację?
2. Jakie są najczęstsze błędy wykonawcze?
3. Co zrobić, aby termomodernizacja budynków wielorodzinnych była udana?

Termomodernizacja domu lub budynku kubaturowego to nie tylko kluczowa kwestia dla wydajności energetycznej budynków, ale również fundamentalny krok w kierunku zrównoważonej przyszłości. O jej zaletach oraz przebiegu prac pisaliśmy tutaj [link]. Warto pamiętać, że korzyści wynikające z wykonania tej inwestycji uzyskamy tylko wtedy, gdy każdy element zostanie zrealizowany poprawnie. Na co należy zwrócić uwagę, aby po przeprowadzaniu termomodernizacji budynku zauważalna była poprawa komfortu mieszkańców oraz rachunki za ogrzewanie wyraźnie spadły?

Planowanie termomodernizacji — wykonanie dokumentacji projektowej

Termomodernizację warto rozpocząć od określenia, jakie elementy budynku wymagają zmian. Wiele z nich widać gołym okiem np. brak izolacji ścian zewnętrznych lub jej zły stan techniczny, stare i nieszczelne okna oraz nieefektywne źródło ciepła. Błędem jest jednak podejmowanie konkretnych decyzji o zmianach, lub co gorsze ich wprowadzenie, na podstawie własnych obserwacji czy przypuszczeń. Prowadzi to bowiem do kosztownych (pod kątem czasu i pieniędzy) błędów na etapie wykonawstwa.

Skąd w takim razie zaczerpnąć rzetelnych informacji, które będą punktem wyjścia do przeprowadzenia efektywnej termomodernizacji i uzyskania koniecznych parametrów technicznych przegród i instalacji? Odpowiedzią na to pytanie jest audyt energetyczny. Sporządzenie opracowania nie jest konieczne, jednak informacje w nim zawarte pozwolą na uniknięcie błędów w kolejnych etapach inwestycji. W audycie energetycznym powinny znaleźć się:

• inwentaryzacja instalacji (c.o, c.w.u, wentylacji), ocena właściwości budynku (w tym rodzaju izolacji termicznej, jej stanu i parametrów technicznych) oraz określenie, jaka jest charakterystyka energetyczna budynku,
• określenie sposobów na zmniejszenie zużycia energii oraz ocena opłacalności każdej z metod,
• wskazanie najlepszych rozwiązań dla rozpatrywanego budynku.

Wybór technologii ocieplania ścian

Na podstawie wyników audytu można zdecydować, które metody będą najlepsze dla określonego budynku oraz skupić się na prawidłowych rozwiązaniach technicznych miejsc szczególnych, takich jak mostki termiczne. Najczęściej do izolowania przegród zewnętrznych stosuje się płyty styropianowe zabezpieczone z zewnątrz siatką z włókna szklanego. Zdarza się jednak, że w niektórych budynkach, takie rozwiązanie stanowi zagrożenie pożarowe. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy ściany zewnętrzne są wyższe niż 25 metrów. Wtedy w planie termomodernizacji domu wielorodzinnego lub innego obiektu kubaturowego należy przyjąć, że powyżej tej wysokości trzeba zastosować materiał niepalny. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest wybór wełny mineralnej.

Jakie błędy mogą pojawić się na tym etapie? Brak rysunków detali budowlanych oraz brak podanej grubości jednej warstwy izolacji cieplnej w znaczący sposób utrudnią przebieg realizacji. Nieprzemyślane połączenia materiału termoizolacyjnego w łączeniach elementów konstrukcji (np. ściana-ściana, ściana-balkon) oraz narożach otworów mogą nieść za sobą powstanie mostków termicznych. Właśnie dlatego projektant powinien zwrócić szczególną uwagę na to, by w projekcie uwzględnić detale. Dzięki nim wykonawca wszystkie informacje odczyta z rysunków technologicznych, co skutkuje poprawnym wykonaniem termomodernizacji budynku.

Najczęściej popełniane błędy przy planowaniu modernizacji instalacji

Drugą istotną kwestią, zaraz po zaprojektowaniu ochrony cieplnej elewacji, dachu, okien i drzwi, jest optymalizacja instalacji oraz źródła ciepła. Na jakie elementy należy zwrócić szczególną uwagę, aby uniknąć błędów na tym etapie? Przede wszystkim należy pamiętać, że zmiany wewnątrz obiektu muszą być ściśle powiązane z tymi, które będą przeprowadzone na zewnątrz. Punktem wyjściowym do wyboru rozwiązań jest podawanie współczynnika izolacyjności cieplnej po ociepleniu budynku. Dzięki temu uzyskamy instalacje, które będą działać optymalnie.

Na co należy zwrócić uwagę przy wykonywaniu termomodernizacji budynku?

Nawet najlepiej opracowana dokumentacja nie uchroni nas przed błędami wykonawczymi. Jak w takim razie możemy je zminimalizować? Wybierając wykonawcę, który jest wykwalifikowany w tego typu realizacjach. Fachowcy specjalizujący się w termomodernizacji doskonale wiedzą, jakie znaczenie ma kolejność wykonywanych robót oraz jak zadbać o przygotowanie podłoża. Sprawdzony i doświadczony wykonawca wyeliminuje konsekwencje błędów popełnionych przez projektanta. Zlokalizuje i zabezpieczy mostki cieplne, a w razie potrzeby będzie w stanie poszukać innych materiałów o takich samych lub lepszych parametrach technicznych.

Dużym błędem na etapie realizacji jest też oszczędzanie na materiałach. Najczęściej inwestor, chcąc ciąć koszty, wybiera tańsze odpowiedniki o gorszych parametrach technicznych. Podawanie alternatywnych materiałów może mieć bardzo negatywne skutki. Na przykład zastosowanie gorszego rodzaju instalacji wpływa na zwiększone przepływy ciepła przez przegrody, a tym samym pogorszenie komfortu cieplnego w pomieszczeniach. Na szczęście dobry wykonawca doradzi, przedstawi różnice i pomoże w wyborze optymalnych rozwiązań.

Izolacja ścian bez warstwy zbrojącej

Odpowiednio wykonana izolacja jest niezwykle istotna, jeśli zależy nam na zachowaniu ochrony cieplnej elewacji. Uniknięcie błędów w czasie realizacji jest możliwe, jednak należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim nie wolno kleić płyt do zawilgoconych, zatłuszczonych i nierównych ścian o niestabilnej powierzchni. Płaszczyzna powinna być odpowiednio przygotowana przed przystąpieniem do pracy. Wyeliminowanie problemów gwarantuje właściwą przyczepność styropianu, co bezpośrednio przekłada się na jakość izolacji.

Gdy zakończą się przygotowania podłoża, można skupić się na płytach styropianowych. Krawędzi płyty powinny być szczelnie do siebie dopasowane, aby wyeliminować mostki termiczne. Istotne jest także to, aby zaprawę klejącą przygotować według zaleceń producenta. Nieprzestrzeganie proporcji mieszanki i wody może skutkować nieuzyskaniem zakładanej trwałości łączenia. Kolejnym błędem jest niestaranne przyklejanie płyt do ściany. Klej powinien być równomiernie rozłożony na powierzchni mocowanej płyty styropianowej. Nie powinno być go też za dużo, bo to z kolei stworzy mostki termiczne. Istotne jest także to, aby robotnicy nie pracowali w nieodpowiednich warunkach pogodowych, np. gdy temperatura na zewnątrz spadnie poniżej zera.

Na trwałość elewacji wpływają także łączniki mechaniczne. Pełnią one rolę dodatkowego wzmocnienia mocowania płyt do ściany. Można się bez nich obejść, wykonując ocieplenie domu jednorodzinnego, jednak przy obiektach kubaturowych ich zastosowanie jest konieczne. Zamocowanie kołków należy wykonać dokładnie, z częstotliwością zalecaną w projekcie. To niezwykle istotne, aby przy ocieplaniu budynku pilnować, by łączniki były kotwione w murze na wymaganą głębokość i zlicowane z warstwą ocieplenia.

W ostatnim etapie najważniejsze będą tynk oraz prawidłowe wykonanie warstwy zbrojącej. Najczęściej w zaprawie zatapia się siatki z włókien szklanych, ponieważ są solidne i lekkie. Oczywiście przed nałożeniem tej warstwy należy zadbać o przygotowanie podłoża tzn. zlicować płyty styropianowe. To zagwarantuje dobrą przyczepność tynku oraz ułatwi uzyskanie równej elewacji. Siatką z włókien szklanych wzmacnia się nie tylko połączenia między płytami. Wykonawca powinien skupić się także na krawędziach budynku oraz dokładnie wykończyć ścianę wokół otworów okiennych i drzwiowych.

Podobnie jak zlekceważenie etapu przygotowania podłoża, tak nieodpowiedni dobór tynku oraz niewłaściwe mocowanie siatki mogą negatywnie wpłynąć na jakość wykonania elewacji. Dlatego konieczne jest zadbanie o trwałości łączenia styropianu poprzez wtopienie w tynk warstwy zbrojącej. To niezwykle istotne elementy w termomodernizacji domu, niezależnie od jego wielkości.

Niewłaściwie ocieplenie dachu w czasie termomodernizacji domu

W naturalnym procesie konwekcji, który polega na unoszeniu się ciepła do góry, najwięcej ciepła wylatuje z budynku przez dach. Dlatego bardzo istotne jest, aby podczas montażu nie pozostawić przerw i szczelin pomiędzy paskami materiału izolacyjnego. To właśnie wzdłuż krawędzi płyty istnieje największe ryzyko straty ciepła, więc wystąpienie tego błędu będzie generować znaczne straty energii. Podobny efekt uzyskamy, jeśli nie zadbamy o zabezpieczenie styków izolacji z innym materiałem np. wełna mineralna – krokiew dachowa. Wykonanie w takiej sytuacji dodatkowego zabezpieczenia będzie skutkować powstaniem przegrody o obniżonej izolacyjności cieplnej, zgodnej z założeniami przyjętymi w projekcie.

Drugim błędem jest brak zabezpieczenia materiału izolacyjnego przed wilgocią. W tym celu montuje się specjalną folię, która chroni wełnę mineralną przed działaniem pary wodnej. W przypadku izolacji dachu płaskiego poprzez dołożenie od góry warstwy izolacji cieplnej należy zwrócić uwagę, czy są zachowane odpowiednie spadki umożliwiające odpływ wody. Jeśli nie, to trzeba to zrobić w pierwszej kolejności np. przy pomocy zapraw wyrównujących. Po ułożeniu płyty styropianowe zabezpieczamy pokryciem dachowym.

Jak ocieplić fundamenty, tarasy i balkony?

Podczas wykonywania termomodernizacji domu wielorodzinnego często zdarza się, że fundamenty, balkony lub tarasy są zawilgocone. W takiej sytuacji ułożenie izolacji cieplnej nie jest wskazane. Brak właściwego przygotowania podłoża będzie skutkować tym, że docieplenie będzie nietrwałe. Dlatego konieczne jest najpierw osuszenie powierzchni, a później wykonanie hydroizolacji. Podczas realizacji należy także zadbać o odpowiednie połączenia izolacji cieplnej tych elementów z izolacją ścian. W przeciwnym razie powstaną mostki termiczne i termomodernizacja domu nie będzie efektywna.

Błędy pojawiające się przy montażu okien i drzwi

Przy ocieplaniu budynku niezwykle istotny jest prawidłowy montaż okien i drzwi. Po pierwsze należy zadbać o to, by wybrana stolarka spełniała najwyższe standardy. Chodzi oczywiście o maksymalny współczynnik Uw, który dla okna nie powinien być wyższy niż 0,9 W/(m²·K). Kolejną kwestią jest odpowiedni montaż stolarki. Niestety lista ewentualnych błędów mogących wystąpić na tym etapie jest bardzo długa. Dlatego, aby ich uniknąć, należy zwrócić uwagę na to, kto odpowiedzialny jest za wykonanie montażu. Dobry fachowiec zadba o prawidłowe połączenie elementów, nie zapomni o taśmach uszczelniających i uzupełni pianką wszystkie szczeliny.

Udana termomodernizacja — wybierz dobrego wykonawcę

Przy przeprowadzaniu termomodernizacji budynku błędy się zdarzają, jednak wiele z nich można w prosty sposób wyeliminować. Najlepiej powierzyć wykonanie termomodernizacji budynku doświadczonej firmie, która już niejednokrotnie realizowała tego typu projekty. Na korzyść będzie też wybór jednego wykonawcy, który zajmie się realizacją kompleksowo i zadba, by roboty odbywały się w określonym porządku. Dzięki temu termomodernizacja przebiegnie sprawnie i zostanie wykonana prawidłowo, a co za tym idzie, spełni oczekiwania inwestorów i mieszkańców.